Programmeren is in de basis het het schrijven van een (computer) programma waarin instructies staan die een computer kan uitvoeren. Heel simpel gezegd schrijf je ‘als dit, dan dat’ regels die worden gelezen door een computer. Een programmeur programmeert de regels door middel van code of tools zodat de computer deze begrijpt. Dit kan in allerlei verschillende talen.
Je wordt programmeur door een programmeertaal te leren. Dat lijkt erg op een normale taal zoals Frans of Duits leren, alleen dan veel leuker natuurlijk. Dit kun je bereiken door een opleiding te volgen, zelf te lezen, YouTube te kijken of een cursus aan te schaffen.
Lees snel verder als je meer wilt weten over programmeren en programmeur worden.
Wat is programmeren?
Om te weten hoe je programmeur wordt is het van belang dat je eerst goed leert wat programmeren inhoudt. Programmeren is het schrijven, in een programmeertaal, van een set aan instructies die worden opgevolgd door een computer. Ook wel software genoemd. Dit zijn regels die onder bepaalde voorwaarden al dan niet worden uitgevoerd. Dit is bijvoorbeeld het tonen op je beeldscherm van een bepaalde webpagina die tekst uit een database haalt. Of bijvoorbeeld een auto die automatisch afremt omdat je voorganger ineens remt.
Tegenwoordig kun je ook ‘programmeren’ zonder code te schrijven maar dit valt buiten de officiële definitie van programmeren. Dat is eigenlijk configureren of bouwen. Een voorbeeld hiervan is het ‘bouwen’ van een WordPress website. Dit kun je doen zonder 1 regel code te schrijven. Daarnaast heb je ook zogenoemde low-code en no-code platformen waar je eigenlijk alle ‘als dit, dan dat’ voorwaarden bij elkaar klikt in een visuele tool. Hiermee kun je snel bouwen maar ben je wel beperkt tot dat wat er beschikbaar is in de tool. Als je zelf programma’s of software programmeert dan ben je helemaal vrij in hoe je het laat werken en is eigenlijk vrijwel alles mogelijk wat je maar kunt bedenken.
Wat doet een programmeur?
Als programmeur schrijf je de code voor een softwareprogramma. Dit doe je meestal in een team waarin ieder zijn stukje van een project voor zijn rekening neemt. Je bent eigenlijk het brein achter de slimme en inventieve technische oplossingen die ervoor zorgen dat gebruikers van de oplossing voordelen hebben ten opzichte van toen de software er nog niet was. Voorbeelden zijn het automatiseren van processen en het bouwen van websites en webshops waar iedereen 24/7 kan rondneuzen en producten bestellen.
Als programmeur ben je verantwoordelijk voor het uitdenken, schrijven, testen en onderhouden van slimme technische oplossingen. In het begin vaak met behulp van een meer ervaren programmeur maar later ga je dat ook zelf doen naar mate je meer ervaring hebt. Je gaat dan zelfstandig slimme technische oplossingen bedenken waar je veel mensen blij mee gaat maken.
In sommige bedrijven wordt er gewerkt met software architects en testers. Een architect denkt na over hoe een applicatie opgebouwd moet worden en een tester test de geschreven code. De meeste programmeurs zijn echter een combinatie van architect, programmeur en tester.
De meeste programmeurs beginnen dus met het uitdenken van wat ze gaan bouwen, schrijven vervolgens de code en testen dat wat ze hebben opgeleverd en gaan dat onderhouden of verder uitbouwen. Tijdens dit proces volg je diverse stappen die horen bij het bouwen van applicaties. Dit is meestal een cyclisch proces dat zich keer op keer herhaalt maar elke keer weer met een nieuwe functionaliteit als resultaat.
Naast het bouwen van nieuwe functionaliteiten moet je ook bestaande functionaliteiten onderhouden en eventueel aanpassen en fouten oplossen. Een fout wordt een ‘bug’ genoemd en de oorzaak vinden heet ‘debuggen’. Debuggen is het achterhalen van de oorzaak van een probleem in de geschreven code. Dit kan zijn in de vorm van een getoonde error of dat iets niet doet wat het zou moeten doen volgens de beschrijving.
Samengevat zijn de taken van een programmeur: Ontwerpen (applicatie en database), bouwen (applicatie en database), controleren, onderhouden en problemen oplossen.
Hoe leer je programmeren?
Programmeren kun je op tal van manieren leren. Het beste leer je het achter je eigen bureau thuis op je zolderkamer door het te doen. Heel veel doen, liefst elk vrij uur. Bouw zoveel mogelijk (zelf bedachte) projecten. Zoek een mentor, iemand die je echt kan leren hoe je programmeert, die je werk controleert en je tips geeft. Zo gaat het namelijk tijdens je werk ook. Je moet zo snel mogelijk meters maken en zoveel mogelijk fouten maken om zoveel mogelijk te leren. Als je gaat afwachten tot ze je op school alles hebben geleerd dan is dat echt zonde van je tijd.
Op school (MBO/HBO)
Met de intro zeg ik expliciet niet dat je niet naar school zou moeten gaan. Ze leren je daar allerlei basis vaardigheden zoals samenwerken en hoe je samen aan projecten werkt, de basis van programmeren, je begeven in een professionele werkomgeving en dergelijke. Echter is school alleen niet voldoende. Zoals eerder gezegd, raad ik je zeer aan zelf projecten te ontwikkelen. Denk aan het maken van een bibliotheek applicatie waarin je bijhoudt welke boeken je hebt, of je ze hebt gelezen en waar je was. Maak een To Do lijst of het welbekende gastenboek. Start daarmee zo basis mogelijk en breidt dat steeds verder uit en blijf feedback vragen. Dat is niet alleen goed voor je kennis maar ook je portfolio voor als je een echte baan zoekt later.
Als je een opleiding gaat doen, zorg dan dat je je goed inleest op wat ze aanbieden. Welke programmeertaal ga je leren, in hoeverre gaan ze je leren applicaties te ontwerpen. Hoe diep gaan ze in op een programmeertaal? Leren ze je programmeren voor online applicaties of juist om hardware aan te sturen. Veel keuzes zoals je leest. Verdiep je dus van te voren in diverse programmeertalen en de toepassing daarvan om te kijken wat het beste bij jou past en wat je het leukste lijkt. Als je eenmaal kunt programmeren kun je altijd nog switchen alleen is het wel handig direct de juiste te kiezen.
Voor- en nadelen
Begeleiding van een docent
Je hoeft minder na te denken over waar je moet beginnen
Brede kennis
Je leert vaardigheden zoals solliciteren, samenwerken en een portfolio maken
Je moet naar school, je wordt dus een soort van verplicht ermee bezig te zijn
Vaak te brede kennis
Kennis gaat niet de diepte in
Kennis is niet altijd up-to-date (docenten programmeren vaak al een tijd niet meer)
Video’s kijken
Op bijvoorbeeld YouTube, Udemy, Codecademy en Pluralsight staan duizenden gratis video’s over legio programmeertalen. De ene waardevoller dan de andere maar als je begint is alle info meegenomen. Hier kun je uren naar kijken en afhankelijk van de programmeertaal die je kiest kun je natuurlijk specifieker zoeken naar de juiste content. Zoek ook zeker naar toepassingen en niet alleen naar algemene informatie. Daarmee bedoel ik dat je kijkt naar, hoe maakt die ander een To Do applicatie of website of wat dan ook.
Ook voor deze manier van leren geldt: ga projecten bouwen. En niet 1 maar misschien wel 10 of 20. Dat is goed voor je kennis én je portfolio.
Voor- en nadelen
Volledig zelfcontrole
Je kunt zo diep gaan als je wilt qua kennis opnemen
Alle vrijheid om te doen en leren wat je wilt
Zelf bepalen waar je start
Volledige zelf controle, jij moet jezelf ertoe zetten er iets mee te doen
Zelf een mentor of coach zoeken
Je ziet soms door de bomen het bos niet meer
Zelf regelen dat je algemene vaardigheden leert zoals samenwerken, portfolio maken en CV schrijven
Cursus volgen
Er zijn ontzettend veel (online) cursussen om te leren programmeren. De meeste zijn een soort stoomcursus om de basis van de programmeertaal te leren en dat is ook het moment dat je zelf projecten moet gaan doen. Zoveel mogelijk om je kennis en ervaring te vergroten en een portfolio op te bouwen om te kunnen laten zien wat je kunt.
Als je video cursussen zoekt dan staan die hierboven onder ‘video’s kijken’. Als je fysieke cursussen zoekt, al dan niet online, dan kun je het beste Googelen op de taal die je wilt leren in combinatie met cursus. Dan ga je er zeker wel een aantal vinden.
Als je een cursus volgt met een docent erbij, zorg dan dat je daar goed gebruik van maakt. Houdt je niet alleen aan de lesstof maar probeer de beste van je klas te zijn, doe extra dingen, laat dat controleren en gebruik die persoon als mentor voor de tijd dat de cursus duurt. Je kan dan gratis je werk laten controleren en daar erg veel van leren.
Lees voor meer informatie ook de blog ‘Omscholen naar programmeur‘.
Voor- en nadelen
Begeleiding van een docent
Je hoeft minder na te denken over waar je moet beginnen
Brede kennis
Kennis gaat niet de diepte in
Zelf regelen dat je algemene vaardigheden leert zoals samenwerken, portfolio maken en CV schrijven
Boeken lezen
De laatste optie die je hebt is om het uit boeken te leren. In de basis werkt dat hetzelfde als video’s kijken maar dan staan de voorbeelden op papier. Wat superhandig is, is dat je altijd je boek naast je laptop kunt houden. Het is een soort extra scherm, je kunt het als naslagwerk gebruiken en je kunt er aantekeningen in maken. Ik heb zelf ontzettend veel geleerd uit boeken en uit video’s maar uiteindelijk is het doen doen doen. Projecten maken en laten controleren, verbeteren en leren.
Voor elke programmeertaal is er wel een … voor dummies dus op bijvoorbeeld bol.com ga je sowieso boeken vinden die je verder gaan helpen.
Voor- en nadelen
Volledig zelfcontrole
Je kunt zo diep gaan als je wilt qua kennis opnemen
Alle vrijheid om te doen en leren wat je wilt
Zelf bepalen waar je start
Volledige zelf controle, jij moet jezelf ertoe zetten er iets mee te doen
Zelf een mentor of coach zoeken
Je ziet soms door de bomen het bos niet meer
Zelf regelen dat je algemene vaardigheden leert zoals samenwerken, portfolio maken en CV schrijven
Op mijn manier
Uiteraard raad ik je mijn eigen manier aan en dat is een combinatie van alle opties. Ik heb een opleiding gedaan om te leren conceptueel denken (Communication & Multimedia Design). Ik heb daar minors gekozen in de richting van programmeren met Java en technisch ontwerpen van databases. Ik heb boeken gelezen om de basis kennis op te doen van PHP en video’s en cursussen gevolgd om mijn kennis nog meer te verbreden en verdiepen in bepaalde onderwerpen. Daarnaast heb ik nachtenlang gespendeerd aan het bouwen van projecten en het opdoen van ervaring. Zeker als je nog jong bent, profiteer daarvan want je hebt nog superveel vrije tijd. En zorg dat je weet wat je doet, ook als je iets van een ander gebruikt qua code. Leer geen trucjes maar daag jezelf uit om écht te leren programmeren.
Voor- en nadelen
Begeleiding van een docent
Volledige vrijheid buiten schooltijd om te diepte in te gaan
Je hoeft minder na te denken over waar je moet beginnen
Brede kennis
Je leert ook vaardigheden zoals solliciteren, samenwerken en een portfolio maken
Je moet naar school, je wordt dus een soort van verplicht ermee bezig te zijn
Zelf een mentor of coach zoeken naast school
Mijn advies, combineer en leer meer!
Wat is het verschil tussen een programmeur en een ontwikkelaar?
Een programmeur is wel een ontwikkelaar of developer maar een ontwikkelaar of developer is niet per definitie een programmeur. Dat onderscheid laat zich goed zien als we het hebben over websites. Je kunt een website in elkaar klikken óf je kunt een website programmeren. Dat eerste kun je onder ontwikkelen scharen, je ontwikkelt een website maar je bent niet aan het programmeren. Want de definitie van programmeren is, het schrijven van code, en dat is niet wat je doet.
Dus als iemand zich programmeur noemt, check dan even goed of hij code schrijft of dat hij websites in elkaar klikt. En dan is er ook nog verschil in, heb je trucjes geleerd of weet je echt wat je aan het doen bent. Dat laatste is van essentieel belang. Weet altijd wat je aan het doen bent!
Hoelang duur het voordat je kunt programmeren?
De basis principes van programmeren kun je in een paar maanden leren. Echter een programmeertaal leren duurt veel langer. Daar heb je echt veel vlieguren voor nodig. Je abstracte denkniveau moet omhoog, je moet alle ins en outs weten van de taal en wat het wel en niet kan, waar je op moet letten, wat er al in de markt is en hoe je dat kunt gebruiken. En het is ook heel erg afhankelijk van hoeveel tijd je er in steekt en hoe goed je begeleid wordt.
Als je er hard aan trekt, je hebt een beetje aanleg en je hebt goede begeleiding dan kun je in mijn ogen in 2-3 jaar grote stappen maken en zelfstandig de helft van je werkzaamheden vervullen binnen grote projecten. Klein functionaliteiten programmeren kan wel eerder maar ik ga er vanuit dat je ernaartoe wilt groeien dat je zelfstandig grote projecten kan bouwen. Dit kun je in 3-5 jaar bereiken als je echt je best doet. Zorg vooral voor diversiteit in je werkzaamheden die je doet om zoveel mogelijk verschillende dingen te leren. En zorg ook dat je weet wat je doet, dat is echt essentieel.
Is programmeren moeilijk?
Of programmeren moeilijk is hangt af van hoe makkelijk je leert, hoe je abstracte denkniveau is ontwikkeld en hoe graag je het wilt. Dat laatste is de belangrijkste factor. Om ergens een professional in te worden moet je onwijs veel tijd besteden en vlieguren maken en dat in een liefst zo kort mogelijke tijd want we willen allemaal morgen de beste zijn maar zo werkt het niet in het leven helaas.
Ik vond het zelf niet moeilijk om te leren programmeren maar ik was dan ook goed in exacte vakken zoals natuurkunde en wiskunde en dat helpt wel enorm. Als je twijfelt om je wiskunde te laten vallen (als dat kan), doe het niet! Programmeren is inzicht, logica en rekenen. Alles wat wiskunde ook in zich heeft. Daarnaast is er veel informatie in het Engels dus zorg ook dat je Engels in orde is. Als dat beide zo is, dan ben ik van mening dat programmeren niet moeilijk is, als een van deze niet in orde is, dan heb je werk aan de winkel maar kun je er zeker op doorzettingsvermogen alsnog komen.
Kan iedereen programmeur worden?
Ik ben van mening dat niet iedereen programmeur kan worden. Als je geen passie hebt voor techniek, totaal niet technisch bent aangelegd of niets met computers hebt dan moet je dit scherm snel sluiten en verder zoeken naar een ander beroep.
Als je echter gedreven bent, je hebt een grote interesse in techniek of bijvoorbeeld gamen en je bent bereid er alles voor te doen om een goede programmeur te worden dan gaat dat je zeker lukken.
Daarnaast zijn er ook verschillende type programmeurs. Front-end en backend programmeurs zoals dat zo mooi heet. Front-end programmeurs houden zich bezig met hoe een applicatie eruit ziet en backend programmeurs houden zich vooral bezig met de techniek erachter en het ophalen en verwerken van data uit bijvoorbeeld een database. Om een voorbeeld te geven, een front-end programmeur maakt een knop die zichtbaar is op een website en de backend programmeur zorgt ervoor dat er ook iets gebeurd als je er op klikt. Het is door de regel makkelijker om een front-end programmeur te worden dan om een backend programmeur te worden en de meeste backend programmeurs starten ook als front-end programmeur. Als je beide bent heeft dat een full-stack programmeur.
Wat kost het om programmeur te worden?
Het worden van een programmeur kost vooral tijd en je hebt een laptop nodig. Buiten dat kun je vrijwel alles gratis vinden op internet. Als je je leertijd wil verkleinen dan kun je een cursus kopen, daar heeft iemand al met zorg de juiste info voor jou bij elkaar gesprokkeld. Of je kunt boeken kopen.
Een laptop om op te programmeren heb je al vanaf €800,-. In de basis is elke laptop geschikt maar je wilt het liefst wel een beetje een snelle. En tijd kost niets, je moet het alleen maken.
Wat is het groeipad van een programmeur?
Afhankelijk van of je er voor kiest om een opleiding via een school te doen start je als stagiair binnen een bedrijf. Je mag dan vaak kleine taken oppakken en je wordt goed gecontroleerd en krijgt bijna continu 1 op 1 begeleiding.
Als je klaar bent met school of je hebt voldoende geleerd om een baan te gaan zoeken dan begin je als starter of junior. Normaliter ben je 2-3 jaar junior. Als junior mag je nog veel vragen, probeer je zoveel mogelijk zelfstandig te werken maar vraag je ook nog veel om zoveel mogelijk te leren.
Na 2-3 jaar werk je als het goed is ongeveer 50% van je tijd zelfstandig aan projecten en begin je ook om andere juniors te helpen met hun taken. Dat is het moment dat je doorstroomt naar medior niveau. Je werkt er dan naartoe om nog meer zelfstandig te gaan werken om uiteindelijk na weer 2-3 jaar een stap te kunnen maken. Je werkt dan inmiddels ongeveer 6 jaar professioneel als programmeur.
Na een jaar of 6 zou je 100% van je werk zelfstandig moeten kunnen doen, je bent een vraagbaak voor de rest van je team en kunt anderen ook enthousiasmeren. Je bent op de hoogte van de nieuwste technieken en je kunt ze ook toepassen. Daarnaast help je mediors met eventuele vragen. Je bent nu aanbeland bij het senior niveau. Dit is in de basis het eindstation tenzij je je takenpakket gaat verbreden of je kennis gaat verdiepen.
Wat je veel ziet gebeuren is dat na het behalen van het senior niveau bedrijven extra taken geven zoals het aansturen van (een deel van) het team. Je zit dan in de rol van Team Lead van jou (deel van het) team en je mag een groepje collega’s begeleiden bij het behalen van de gestelde doelen.
Daarnaast kun je ook je kennis verdiepen en kiezen om bijvoorbeeld Software Architect te worden. Je gaat je dan meer richten op het technisch ontwerpen van applicaties en oplossingen en minder met het programmeren ervan. Dit is echt een andere functie dan programmeur zijn maar er zijn ook combinaties mogelijk natuurlijk.
Als je dan nog verder wilt doorgroeien dan kun je ook nog kijken naar een functie als manager. Je bent dan verantwoordelijk voor de gehele afdeling. Ook dit is een totaal andere functie dan programmeren maar wel super leuk kan ik uit eigen ervaring zeggen.
Wat is het salaris van een programmeur?
Het exacte salaris van een programmeur is erg afhankelijk van de taal waarin je je specialiseert en het type bedrijf waar je werkt. Hieronder staat een grof overzicht van de meest gebruikte programmeertalen en de salarissen. Dit zijn indicaties en het is altijd mogelijk meer of minder te verdienen dan de minima en maxima die je hier ziet.
| Taal | Minimum | Gemiddeld | Maximum |
| Java | € 2.400 | € 4.000 | € 6.250 |
| Node.js | € 3.000 | € 3.750 | € 6.200 |
| Objective-C | € 2.500 | € 4.250 | € 5.900 |
| C# | € 2.500 | € 3.200 | € 5.800 |
| C/C++ | € 2.900 | € 3.650 | € 5.800 |
| Python | € 3.200 | € 4.250 | € 5.600 |
| TypeScript | € 3.700 | € 4.250 | € 5.300 |
| Swift | € 3.250 | € 3.750 | € 5.250 |
| PHP | € 2.500 | € 3.600 | € 5.150 |
| JavaScript | € 2.900 | € 3.550 | € 4.750 |
Tips en adviezen
Wil je nu persoonlijke tips en adviezen, laat het me dan gerust weten en neem contact met me op. Misschien kan ik je wel helpen om bepaalde keuzes te maken of kan ik jou begeleiden als mentor en je bijstaan op je weg naar het worden van een succesvol programmeur.